زمان تقریبی مطالعه: 40 دقیقه
 

پرداخت زکات (قرآن)





یکی از وظایف مهم مؤمنین پرداخت زکات است. در این مقاله آیات مرتبط با پرداخت زکات معرفی می‌شوند.

فهرست مندرجات

۱ - آثار پرداخت زکات‌
       ۱.۱ - آرامش‌
       ۱.۲ - اخوّت دینی‌
       ۱.۳ - از زمره ابرار
       ۱.۴ - از زمره صالحان‌
       ۱.۵ - از زمره محسنان‌
       ۱.۶ - استواری جامعه‌
       ۱.۷ - امداد خدا
       ۱.۸ - امیدواری‌
       ۱.۹ - برکت‌
       ۱.۱۰ - بهره‌مندی از رزق خدا
       ۱.۱۱ - تقوا
       ۱.۱۲ - حق تعمیر مساجد
       ۱.۱۳ - دعای پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله
       ۱.۱۴ - رحمت خدا
       ۱.۱۵ - رستگاری‌
       ۱.۱۶ - رشد
       ۱.۱۷ - رضای خدا
       ۱.۱۸ - صبر
       ۱.۱۹ - طهارت روح‌
       ۱.۲۰ - عاقبت به خیری‌
       ۱.۲۱ - فضل خدا
       ۱.۲۲ - قبولی اسلام‌
       ۱.۲۳ - مصونیّت از عذاب‌
       ۱.۲۴ - مغفرت‌
       ۱.۲۵ - نجات از گمراهی‌
       ۱.۲۶ - ولایت خدا
       ۱.۲۷ - هدایت‌
۲ - آگاهی از پرداخت زکات‌
۳ - اخلاص در پرداخت زکات‌
۴ - اهل‌کتاب و پرداخت زکات‌
۵ - اهمیّت پرداخت زکات‌
       ۵.۱ - رکن دین قیم الهی
       ۵.۲ - از اهداف جامعه اسلامی
       ۵.۳ - برترین جایگاه
       ۵.۴ - از نشانه‌های اصلی مسلمان بودن
       ۵.۵ - پیمان خدا با بنی‌اسرائیل
       ۵.۶ - قرار گرفتن در راه میانه
       ۵.۷ - نشانه اطاعت
       ۵.۸ - بهترین توشه
       ۵.۹ - نشانه نیکان
       ۵.۱۰ - نشانه متقین
       ۵.۱۱ - نشانه صدق ایمان
       ۵.۱۲ - ویژگی یاران الهی
       ۵.۱۳ - صفات محسنین
       ۵.۱۴ - بهترین اعمال
۶ - پاداش پرداخت زکات‌
       ۶.۱ - پاداش ویژه الهی
       ۶.۲ - تضمین پاداش الهی
       ۶.۳ - پاداش بزرگ الهی
       ۶.۴ - پاداش مضاعف
       ۶.۵ - پاداش پرداخت زکات در زمان حیات
       ۶.۶ - بهترین و کامل‌ترین پاداش زکات
       ۶.۷ - راهیابی به بهشت
       ۶.۸ - خلود در بهشت فردوس
۷ - ترغیب به پرداخت زکات‌
       ۷.۱ - توصیه خداوند به حضرت عیسی
       ۷.۲ - توصیه حضرت اسماعیل به خانواده
       ۷.۳ - تشویق مؤمنان
       ۷.۴ - از عوامل رضایت الهی
       ۷.۵ - نیاز به تبلیف مداوم
       ۷.۶ - پاداش تبلیغ زکات
۸ - عوامل پرداخت زکات‌
       ۸.۱ - اعتماد به مالکیّت خدا
       ۸.۲ - ایمان‌
       ۸.۳ - ترس از خدا
       ۸.۴ - ترس از قیامت‌
       ۸.۵ - توجّه به پاداش خدا
       ۸.۶ - توجّه به علم خدا
       ۸.۷ - توجّه به فضل خدا
       ۸.۸ - دینداری‌
       ۸.۹ - یقین به آخرت‌
۹ - کیفیّت پرداخت زکات‌
۱۰ - مداومت بر پرداخت زکات‌
۱۱ - پانویس
۱۲ - منبع

۱ - آثار پرداخت زكات‌




۱.۱ - آرامش‌


پرداخت زكات، از عوامل آرامش درونى:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ ... وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب است.

۱.۲ - اخوّت دينى‌


پرداخت زكات، از جمله عوامل حصول حق اخوّت و برادری دینی:
فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌ ....

۱.۳ - از زمره ابرار


پرداخت زكات، از جمله عوامل قرار گرفتن در زمره ابرار:
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ ....

۱.۴ - از زمره صالحان‌


پرداخت زكات، از موجبات قرار گرفتن در زمره صالحان:
وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ. مقصود از «لنصدّقنّ» صدقه‌اى است كه پيامبراكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله دستور جمع‌آورى آن را مى‌داده است كه همان زكات است و روايات و شأن نزول، مؤيّد اين مطلب است.

۱.۵ - از زمره محسنان‌


پرداخت زكات، از عوامل قرار گرفتن در زمره محسنان:
هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ....

۱.۶ - استوارى جامعه‌


پرداخت زكات، مايه قوام و سامان دهنده امور اجتماعی:
وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ‌ ...وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. بنا بر قولى، مقصود از «دين القيّمة» احكام و دستوراتى است كه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آورده است كه حافظ مصالح جامعه انسانی است.

۱.۷ - امداد خدا


••• پرداخت زكات، از عوامل برخوردارى جامعه، از امداد و نصرت خداوند:
۱. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيباً وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ....
۲. ... وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ‌ ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ ....
۳. ... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ... هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ النَّصِيرُ.

••• وعده امداد خداوند به بنی‌اسرائیل، در سايه پرداخت زکات:
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ‌ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ....

۱.۸ - اميدوارى‌


پرداخت زكات، زمينه‌ساز اميدوارى به رحمت خداوند:
وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.

۱.۹ - بركت‌


پرداخت زكات، از موجبات برکت در مال:
... وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ.احتمال دارد كه مراد از «مضعفون» -صاحبان زيادت‌- «زيادى در مال» باشد.

۱.۱۰ - بهره‌مندى از رزق خدا


پرداخت زكات، از عوامل بهره‌مندى مردان والا مقام الهى، از روزی فراوان و بى‌حساب:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ... لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا ... وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ.

۱.۱۱ - تقوا


پرداخت زكات، از جمله عوامل تقواپیشگی:
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ.

۱.۱۲ - حق تعمير مساجد


اداى زكات، موجب شايستگى براى آباد کردن و تعمیر مساجد:
إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ....

۱.۱۳ - دعاى پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله


پرداخت بخشى از مال براى زكات، موجب برخوردارى از دعاى آرامش‌بخش پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله:
خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ‌ ....

۱.۱۴ - رحمت خدا


••• پرداخت زكات، زمينه‌ساز جلب رحمت الهی:
۱. ... وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ.
۲. ... فَإِنْ تابُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ.
۳. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ...أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ‌ ....
۴. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
۵. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.

••• پرداخت زكات، مايه امید به رحمت خدا:
۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
۲. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.

••• پرداخت زكات، از شرايط بهره‌مندى همراهان موسی علیه‌السلام در میقات از رحمت الهى:
وَ اخْتارَ مُوسى‌ قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِمِيقاتِنا ...وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ....

۱.۱۵ - رستگارى‌


••• پرداخت زكات، از موجبات رستگاری:
۱. وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
۲. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ...وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ‌ ... ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ.
۳. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ. قصود از زكات در آيه ياد شده، زکات واجب اموال است. از ابن‌عبّاس نيز همين قول نقل شده است.
۴. الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.
۵. قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى. از امام صادق عليه‌السلام نقل شده كه مقصود از «تزكّى‌» اخراج زکات فطره است.

••• خداوند، نويدبخش موسى عليه‌السلام به استجابت دعايش براى رستگارى بنی‌اسرائیل در دنیا و آخرت، به شرط پرداخت زكات:
وَ اخْتارَ مُوسى‌ قَوْمَهُ سَبْعِينَ رَجُلًا لِمِيقاتِنا ...وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ .... أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ.

۱.۱۶ - رشد


پرداخت زكات، موجب رشد و کمال زكات دهنده:
خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ.

۱.۱۷ - رضاى خدا


پرداخت زكات، درپى‌دارنده رضا و خشنودی خدا:
... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ‌ ... جَنَّاتٍ‌ ... وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ....

۱.۱۸ - صبر


پرداخت زكات، از عوامل صبر و شکیبایی بر آزارهاى دشمنان و زمينه ساز مدارا کردن با آنان:
... فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ... با توجّه به ارتباط آيه ياد شده با آيه پيشين كه دستور به مدارا كردن با یهود داده است، هدف از امر به نماز و زكات، ايجاد توان براى اطاعت امر خداوند -لزوم مدارا با دشمنان‌- است.

۱.۱۹ - طهارت روح‌


پرداخت زكات، از موجبات تطهیر نفس و پالايش روح از آلودگی:
۱. خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها ... مراد از «خذ من أموالهم» دستور به گرفتن زكات مال از كسانى است كه مشمول نصاب زكات باشند. «تطهّرهم» اشاره به مقام تخليه از گناهان و «تزكّيهم» اشاره به مقام تحليه و آراسته شدن به فضايل و خوبيها است، بنابراين تخليه بر تحليه مقدّم است و به طور كلّى مقصود اين است كه اين صدقه هم كفّاره گناهان و هم درپى‌دارنده پاداش بزرگ است.
۲. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا ناجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقَةً ذلِكَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ أَطْهَرُ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ.

۱.۲۰ - عاقبت به خيرى‌


پرداخت زكات، زمينه‌ساز عاقبت به خیری انسان:
الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ.

۱.۲۱ - فضل خدا


پرداخت زكات، از جمله عوامل بهره‌مندى مردان والامقام الهى، از فضل خدا:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ... لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ‌ ....

۱.۲۲ - قبولى اسلام‌


پرداخت زكات، شرط قبولى اسلام مشركان و کافران، از جانب خداوند:
۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ‌ ... فَإِنْ تابُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ‌ ....
۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌ ....

۱.۲۳ - مصونيّت از عذاب‌


پرداخت زكات، از جمله اسباب كارساز براى دور ماندن از عذاب و مخاطرات روز قیامت:
۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها شَفاعَةٌ وَ لا يُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ.
۲. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ. اين آيه بر وجوب پرداخت زكات واجب در اموال دلالت دارد. «هم المتّقون» يعنى با انجام دادن اعمال ياد شده -از جمله زكات‌- خود را از آتش جهنّم مصون داشته‌اند.
۳. فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى‌ وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى‌ الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى.

۱.۲۴ - مغفرت‌


اداى زكات، از اسباب تکفیر (ناديده گرفتن) و مغفرت گناهان:
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ‌ ... برخى «ان تبدوا الصّدقات» را به زكات واجب مربوط دانسته‌اند.
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ...لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ‌ ....

۱.۲۵ - نجات از گمراهى‌


پرداخت زكات، موجب قرار گرفتن در مسير درست و نجات از گمراهی:
... لَئِنْ‌ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ.

۱.۲۶ - ولايت خدا


پرداخت زكات، زمينه بهره‌مندى از ولایت خدا:
... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ... هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى‌ ....

۱.۲۷ - هدايت‌


••• پرداخت زكات، زمينه‌ساز قرار گرفتن در زمره هدایت‌یافتگان:
۱. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى‌ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ.
۲. ... يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ ... رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ‌ ... وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ....

••• اداى زكات، از شرايط دستيابى به هدایت ويژه قرآن:
۱. طس تِلْكَ آياتُ الْقُرْآنِ وَ كِتابٍ مُبِينٍ‌ هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.
۲. الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... أُولئِكَ عَلى‌ هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ‌ ....

۲ - آگاهى از پرداخت زكات‌



آگاهی كامل خداوند، از پرداخت زكات:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.
۲. وَ مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُوا كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِما لا يَسْمَعُ إِلَّا دُعاءً وَ نِداءً صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُونَ.
۳. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ.

۳ - اخلاص در پرداخت زكات‌



••• لزوم پرداخت زكات، تنها به قصد جلب رضای خدا:
۱. إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ‌ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است.
۲. وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ.

••• اخلاص در پرداخت زكات، موجب چند برابر شدن مال و سرمایه:
وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ رِباً لِيَرْبُوَا فِي أَمْوالِ النَّاسِ فَلا يَرْبُوا عِنْدَ اللَّهِ وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ.

۴ - اهل‌كتاب و پرداخت زكات‌



موظّف بودن اهل‌کتاب، به پرداخت زكات:
وَ ما تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ.

۵ - اهميّت پرداخت زكات‌



پرداخت زكات، از مهم‌ترين تكاليف شریعت الهی و اركان عملى آن:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۲. وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ‌ ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۳. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۴. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ....
۵. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ ....
۶. أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۷. لكِنِ الرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ....
۸. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ.
۹. إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ.
۱۰. وَ اكْتُبْ لَنا فِي هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ قالَ عَذابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِنا يُؤْمِنُونَ.
۱۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ‌ ....
۱۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌ ....
۱۳. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى‌ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ.
۱۴. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
۱۵. خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّيهِمْ بِها ... أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ ... وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ‌ ....
۱۶. ... وَ أَوْصانِي بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا.
۱۷. وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ....
۱۸. وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ‌ ...وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ ....
۱۹. الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ ....
۲۰. وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ‌ ... فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۲۱. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ.
۲۲. رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ ....
۲۳. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
۲۴. هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.
۲۵. هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.
۲۶. وَ قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى‌ وَ أَقِمْنَ الصَّلاةَ وَ آتِينَ الزَّكاةَ ....
۲۷. ... وَ وَيْلٌ لِلْمُشْرِكِينَ‌ الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ. مقصود از زكات در اين آيه، زكات واجب است.
۲۸. أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ‌ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۲۹. إِنَّ الْإِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إِذا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلَّا الْمُصَلِّينَ‌ الَّذِينَ هُمْ عَلى‌ صَلاتِهِمْ دائِمُونَ‌ وَ الَّذِينَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ‌ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ.
۳۰. ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً ... مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب است.
۳۱. قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى.
۳۲. فَأَنْذَرْتُكُمْ ناراً تَلَظَّى‌ وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى‌ الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى.
۳۳. وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ. منظور از زكات در اين آيه، زکات واجب است.

۵.۱ - رکن دین قیم الهی


حكم پرداخت زكات، از اركان دین قیّم الهی:
وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ.

۵.۲ - از اهداف جامعه اسلامی


پرداخت زكات، از ارزشهاى محورى در جامعه اسلامی و از اهداف حاکمیّت اسلامی:
۱. إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكِينِ وَ الْعامِلِينَ عَلَيْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقابِ وَ الْغارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ. مراد از صدقات، زكات اموال است.
۲. الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ ... مقصود از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب مال است.

۵.۳ - برترین جایگاه


جايگاه والاى زكات و نماز، در مقايسه با ديگر كارهاى نيك:
وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَيْنا إِلَيْهِمْ فِعْلَ الْخَيْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إِيتاءَ الزَّكاةِ وَ كانُوا لَنا عابِدِينَ. با آنكه نماز و زكات، از مصاديق كارهاى نيك است، امّا خداوند آن دو فريضه را به طور جداگانه ذكر فرمود. بيان اختصاص آنها نشان اهمّيّت فراوان اين دو فریضه است‌.

۵.۴ - از نشانه‌های اصلی مسلمان بودن


پرداخت زكات، از نشانه‌هاى اصلى و ضرورى مسلمان بودن:
۱. فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ‌ ... از اينكه خداوند در پذيرش توبه مشركان و اسلام‌آوردن آنان تنها دو عمل (نماز و زكات) را از آنان خواسته است، مطلب مزبور استفاده مى‌شود.
۲. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَإِخْوانُكُمْ فِي الدِّينِ‌ ....
إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ‌ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى‌ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ.
۳. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ‌ ...وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ....

۵.۵ - پیمان خدا با بنی‌اسرائیل


پرداخت زكات، از تكاليف مهم دينى و از پیمانهای خدا با بنى‌اسرائيل:
۱. وَ إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ....
۲. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ‌ ....

۵.۶ - قرار گرفتن در راه میانه


پرداخت زكات، نشانه قرار داشتن در راه میانه و معتدل و عدم گمراهی:
۱. وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ‌ ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ...فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِيلِ.
۲. وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ.

۵.۷ - نشانه اطاعت


پرداخت زكات، نشانه اطاعت از خدا و رسول او:
۱. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ.
۲. أَ أَشْفَقْتُمْ أَنْ تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْواكُمْ صَدَقاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ‌ ....

۵.۸ - بهترین توشه


پرداخت زكات، از بهترين كارها و ارجمندترين توشه براى آخرت:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. خير (كار نيك و پسنديده) شامل نماز و زكات نيز مى‌شود، بنابراين نام بردن از آنها براى رساندن اين مطلب است كه اين دو فريضه از بهترين كارهاى نيك و سودمندترين توشه‌ها براى آخرت است‌.
۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.
۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ....

۵.۹ - نشانه نیکان


پرداخت زكات، از مصاديق برّ و نیکی و نشانه نیکان:
لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ‌ ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ....

۵.۱۰ - نشانه متقین


پرداخت زكات، از نشانه‌هاى بارز متقین:
۱. ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ...وَ آتَى الزَّكاةَ ... وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ.
۲. وَ سَيُجَنَّبُهَا الْأَتْقَى‌ الَّذِي يُؤْتِي مالَهُ يَتَزَكَّى.

۵.۱۱ - نشانه صدق ایمان


پرداخت زكات، نشانه صداقت و درستی ایمان:
۱. ... وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ وَ آتَى الْمالَ عَلى‌ حُبِّهِ‌ ... وَ آتَى الزَّكاةَ ... أُولئِكَ الَّذِينَ‌ صَدَقُوا ... «أولئك» اشاره به صفاتى است كه از جمله «و ءاتى المال ... و حين البأس» به‌دست مى‌آيد و متعلّق «صدقوا» به قرينه «من آمن ...» ایمان به خدا و ... است. مقصود از زكات در آيه ياد شده، زکات مال است.
۲. إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَى الزَّكاةَ ... فَعَسى‌ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ.

۵.۱۲ - ویژگی یاران الهی


••• پرداخت زكات، از بارزترين ويژگيهاى یاران خدا و جهادگران:
الَّذِينَ أُخْرِجُوا مِنْ دِيارِهِمْ بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّا أَنْ يَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَ لَوْ لا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوامِعُ وَ بِيَعٌ وَ صَلَواتٌ وَ مَساجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيراً وَ لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ‌ ... الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ ....

••• مانع نشدن دادوستدها و تجارتها از پرداخت زكات، از ويژگيهاى مردان الهی و اهل تسبیح خدا:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيها بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ‌ رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً ... بنا بر احتمالى، مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات‌واجب اموال است.

۵.۱۳ - صفات محسنین


پرداخت مداوم زكات، از صفات محسنان:
هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... تعبير «يؤتون الزّكاة» مداومت را مى‌رساند.

۵.۱۴ - بهترین اعمال


پرداخت زكات، از جمله بهترین اعمال:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ....
۲. رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا ... مقصود از «ليجزيهم اللّه احسن ما عملوا» اين است كه جزاى الهى در مقابل اعمال آنها جزاى بهترين عمل است به اينكه خداوند اعمال آنها را از هرگونه منقصت پاكيزه مى‌سازد.
۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ....

۶ - پاداش پرداخت زكات‌




۶.۱ - پاداش ویژه الهی


پرداخت‌كنندگان زكات، بهره‌مند از پاداش ويژه الهى:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ ... «عند ربّهم» اشاره به پاداش ويژه دارد.

۶.۲ - تضمین پاداش الهی


تضمین پاداش پرداخت زكات، بدون كمترين كاستى، از جانب خداوند:
۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ... «تجدوه» يعنى ثواب آن را كه از ناحيه خداوند براى شما آماده شده، مى‌يابيد.
۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ... وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ‌ عِنْدَ رَبِّهِمْ‌ ....
۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ....

۶.۳ - پاداش بزرگ الهی


بهره‌مندى مؤمنان پرداخت‌كننده زكات، از پاداش بزرگ الهى:
۱. ... وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَ الْمُقِيمِينَ الصَّلاةَ وَ الْمُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ أُولئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْراً عَظِيماً.
۲. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً ....

۶.۴ - پاداش مضاعف


اخلاص در پرداخت زكات، از موجبات بهره‌مندى از پاداش مضاعف:
... وَ ما آتَيْتُمْ مِنْ زَكاةٍ تُرِيدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ. مقصود از «مضعفون»، مضاعف شدن مال يا ثواب است.

۶.۵ - پاداش پرداخت زکات در زمان حیات


پرداخت زكات از سوى بدهكاران زكات در حيات خويش، داراى ارزش و پاداشى افزون‌تر از انجام دادن آن پس از مرگ وى، از ناحيه وارثان:
... وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌ ....

۶.۶ - بهترین و کامل‌ترین پاداش زکات


••• دستيابى به بهترين پاداشهاى خداوند، هدف مردان خداترس و ذاکر، از پرداخت زكات:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ‌ ....

••• خداوند، عطاكننده كامل‌ترين و بهترين پاداش پرداخت زكات، به مردان الهى و ممحض در ذكر خدا:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ ما عَمِلُوا وَ يَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ.

۶.۷ - راهیابی به بهشت


پرداخت زكات، از عوامل راهيابى به بهشت:
۱. ... وَ قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ‌ ... وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ ... وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ....
۲. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ‌ ....

۶.۸ - خلود در بهشت فردوس


پرداخت زكات، از موجبات دستيابى به بهشت فردوس و خلود در آن:
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ‌ أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ‌ الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ.

۷ - ترغيب به پرداخت زكات‌




۷.۱ - توصیه خداوند به حضرت عیسی


پرداخت زكات در تمامى عمر، از توصيه‌هاى خداوند به عیسی علیه‌السلام در نخستين روزهاى زندگى او:
قالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ وَ جَعَلَنِي نَبِيًّا وَ جَعَلَنِي مُبارَكاً أَيْنَ ما كُنْتُ وَ أَوْصانِي‌ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ما دُمْتُ حَيًّا.

۷.۲ - توصیه حضرت اسماعیل به خانواده


تبلیغ و ترغیب مستمرّ خانواده به پرداخت زكات، از مهم‌ترين ويژگى اسماعیل علیه‌السلام:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ‌ ... وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ....

۷.۳ - تشویق مؤمنان


تشویق خداوند، براى مؤمنان، جهت پرداخت زكات:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.
۲. ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً ....

۷.۴ - از عوامل رضایت الهی


••• ترغيب و تشويق به پرداخت زكات، از عوامل رضایت خداوند:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا.

••• ترغيب مستمرّ خانواده به پرداخت زكات، موجب رضايتمندى خداوند از اسماعيل عليه‌السلام:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا.

۷.۵ - نیاز به تبلیف مداوم


تحقّق فریضه زكات، نيازمند پى‌گيرى و تبليغ مداوم:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ‌ ... وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ ....

۷.۶ - پاداش تبلیغ زکات


تبليغ مداوم اسماعيل عليه‌السلام براى زكات، از دلايل بزرگداشت و فرمان به يادآورى زندگی وى در قرآن:
وَ اذْكُرْ فِي الْكِتابِ إِسْماعِيلَ إِنَّهُ كانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ كانَ رَسُولًا نَبِيًّا وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَ الزَّكاةِ وَ كانَ عِنْدَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا.

۸ - عوامل پرداخت زكات‌




۸.۱ - اعتماد به مالكيّت خدا


توجّه به مالکیّت خدا بر آسمانها و زمین، برانگيزاننده انسان به پرداخت زكات:
وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ‌ ... وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ‌ ....

۸.۲ - ايمان‌


پرداخت زكات، لازمه ایمان راستین:
۱. لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ... وَ آتَى الزَّكاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرِينَ فِي الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حِينَ الْبَأْسِ أُولئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ.
۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.
۳. إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ‌ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ‌ وَ الَّذِينَ‌ هُمْ بِرَبِّهِمْ لا يُشْرِكُونَ‌ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ.بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است.

۸.۳ - ترس از خدا


ترس از (عقاب) خدا، برانگيزاننده مؤمنان به پرداخت زكات:
إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ‌ وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما آتوا» زكات و صدقه است.

۸.۴ - ترس از قيامت‌


ترس از شدايد و سختيهاى جانكاه قیامت، برانگيزاننده مردان خدا به پرداخت زكات:
رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ يَخافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصارُ.

۸.۵ - توجّه به پاداش خدا


توجّه به تضمين پاداش خداوند، از عوامل پرداخت زكات:
۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.
۲. إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.
۳. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ هُوَ خَيْراً وَ أَعْظَمَ أَجْراً ....

۸.۶ - توجّه به علم خدا


توجّه به علم خدا به اعمال انسان، زمينه پرداخت زكات:
۱. ... وَ آتُوا الزَّكاةَ ... إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ.
۲. إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ.
۳. وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ.

۸.۷ - توجّه به فضل خدا


توجّه به فضل خدا (از جانب خدا بودن داراييها)، آسان‌كننده پرداخت زكات:
وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ‌ ... از امام باقر عليه‌السلام نقل شده كه آيه مزبور درباره مانعان وتاركان زكات نازل شده است. برخى به جمهور مفسّران نسبت داده‌اند كه آيه، مربوط به مانعان زکات است.

۸.۸ - ديندارى‌


دینداری و پايبندى به آن، عامل پرداخت زكات:
وَ ما أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفاءَ وَ يُقِيمُوا الصَّلاةَ وَ يُؤْتُوا الزَّكاةَ وَ ذلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ.

۸.۹ - يقين به آخرت‌


نقش یقین به آخرت، در پرداخت زكات:
۱. وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ. بر اساس يك احتمال، مقصود از «ما ءاتوا» زكات و صدقه است.
۲. الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.
۳. الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ.
۴. الَّذِينَ لا يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ.

۹ - كيفيّت پرداخت زكات‌



••• پرداخت زکات واجب به صورت آشكار، كارى شايسته و پسنديده:
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ‌ ... برخى گفته‌اند: پسنديده بودن صدقه آشكار، مربوط به صدقات واجب و زكات است، امّا صدقات مستحبّى خوب است كه پنهانى پرداخت شود.

••• پرداخت زكات به صورت مخفى، عملى خير و پسنديده‌تر از پرداخت آشكار:
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَ إِنْ تُخْفُوها وَ تُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ يُكَفِّرُ عَنْكُمْ مِنْ سَيِّئاتِكُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ.

۱۰ - مداومت بر پرداخت زكات‌



••• مداومت بر پرداخت زكات، از صفات مؤمنان راستین:
۱. وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ‌ ...وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ... تعبير به «يؤتون الزّكوة» مداومت را مى‌رساند.
۲. قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ.
۳. هُدىً وَ بُشْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ. مراد از زكات در آيه ياد شده، زكات واجب اموال است.

••• مداومت بر پرداخت زكات، از صفات محسنان:
هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ‌ الَّذِينَ‌ ... وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ ....

۱۱ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۲. زحیلی، وهبه، التّفسیر المنیر، ج ۳، ص ۸۸.    
۳. توبه/سوره۹، آیه۱۱.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۷۵.    
۶. زمخشری، محمودبن عمر، الکشّاف، ج ۲، ص ۲۹۲.    
۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۳۵۲- ۳۵۳.    
۸. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۹. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۱۰. بیّنه/سوره۹۸، آیه۴.    
۱۱. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص ۳۳۹.    
۱۳. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۴. حج/سوره۲۲، آیه۴۰.    
۱۵. حج/سوره۲۲، آیه۴۱.    
۱۶. حجّ/سوره۲۲، آیه۷۸.    
۱۷. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۸. نور/سوره۲۴، آیه۵۶.    
۱۹. روم/سوره۳۰، آیه۳۹.    
۲۰. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۶، ص ۱۸۵.    
۲۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۲۲. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۲۳. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۲۴. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۲۵. توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.    
۲۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۶.    
۲۷. توبه/سوره۹، آیه۵.    
۲۸. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۲۹. نور/سوره۲۴، آیه۵۶.    
۳۰. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۳۱. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۳۲. نور/سوره۲۴، آیه۵۶.    
۳۳. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۳۴. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۳۵. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۵.    
۳۶. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۶.    
۳۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۶.    
۳۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۷.    
۳۹. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۴۰. توبه/سوره۹، آیه۷۲.    
۴۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱.    
۴۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴.    
۴۳. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۴۸.    
۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۵۸.    
۴۵. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۴۶. لقمان/سوره۳۱، آیه۵.    
۴۷. اعلی/سوره۸۷، آیه۱۴.    
۴۸. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج ۵، ص ۵۵۶، ح ۱۹.    
۴۹. اعراف/سوره۷، آیات۱۵۵-۱۵۷.    
۵۰. توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.    
۵۱. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۵۲. توبه/سوره۹، آیه۷۲.    
۵۳. بقره/سوره۲، آیه۱۰۹.    
۵۴. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۳۵۴.    
۵۶. توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.    
۵۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۹۲.    
۵۸. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۱۱، ص ۲۳.    
۵۹. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۲.    
۶۰. حج/سوره۲۲، آیه۴۱.    
۶۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۶۲. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۶۳. توبه/سوره۹، آیه۵.    
۶۴. توبه/سوره۹، آیه۱۱.    
۶۵. بقره/سوره۲، آیه۴۳.    
۶۶. بقره/سوره۲، آیه۴۸.    
۶۷. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۶۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۴۷۷-۴۷۸.    
۶۹. لیل/سوره۹۲، آیه۱۴.    
۷۰. لیل/سوره۹۲، آیه۱۷.    
۷۱. لیل/سوره۹۲، آیه۱۸.    
۷۲. بقره/سوره۲، آیه۲۷۱.    
۷۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۶۶۲.    
۷۴. آلوسی، شهاب‌الدین، روح المعانی، ج ۲، ص ۴۳.    
۷۵. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۷۶. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۷۷. حجّ/سوره۲۲، آیه۷۸.    
۷۸. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۷۹. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۸۰. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۸۱. نمل/سوره۲۷، آیات۱-۳.    
۸۲. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۸۳. لقمان/سوره۳۱، آیه۵.    
۸۴. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۸۵. بقره/سوره۲، آیه۱۷۱.    
۸۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۸۰.    
۸۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵۷.    
۸۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۰.    
۸۹. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۷۷.    
۹۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۷۶.    
۹۱. روم/سوره۳۰، آیه۳۹.    
۹۲. روم/سوره۳۰، آیه۳۹.    
۹۳. بیّنه/سوره۹۸، آیه۴.    
۹۴. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۹۵. بقره/سوره۲، آیه۴۳.    
۹۶. بقره/سوره۲، آیه۸۳.    
۹۷. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۹۸. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۹۹. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۱۰۰. نساء/سوره۴، آیه۷۷.    
۱۰۱. نساء/سوره۴، آیه۱۶۲.    
۱۰۲. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۰۳. مائده/سوره۵، آیه۵۵.    
۱۰۴. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۶.    
۱۰۵. توبه/سوره۹، آیه۵.    
۱۰۶. توبه/سوره۹، آیه۱۱.    
۱۰۷. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۱۰۸. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۱۰۹. توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.    
۱۱۰. توبه/سوره۹، آیه۱۰۴.    
۱۱۱. مریم/سوره۱۹، آیه۳۱.    
۱۱۲. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۱۱۳. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۳.    
۱۱۴. حج/سوره۲۲، آیه۴۱.    
۱۱۵. حجّ/سوره۲۲، آیه۷۸.    
۱۱۶. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱.    
۱۱۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴.    
۱۱۸. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۱۱۹. نور/سوره۲۴، آیه۵۶.    
۱۲۰. نمل/سوره۲۷، آیه۲.    
۱۲۱. نمل/سوره۲۷، آیه۳.    
۱۲۲. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۱۲۳. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۱۲۴. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۱۲۵. فصّلت/سوره۴۱، آیه۶.    
۱۲۶. فصّلت/سوره۴۱، آیه۷.    
۱۲۷. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۵۵۲.    
۱۲۸. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۳.    
۱۲۹. معارج/سوره۷۰، آیات۱۹-۲۵.    
۱۳۰. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۳۱. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۱۷۰.    
۱۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۵۷۶.    
۱۳۳. اعلی/سوره۸۷، آیه۱۴.    
۱۳۴. لیل/سوره۹۲، آیه۱۴.    
۱۳۵. لیل/سوره۹۲، آیه۱۷.    
۱۳۶. لیل/سوره۹۲، آیه۱۸.    
۱۳۷. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۳۸. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۳۹۰.    
۱۳۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۷۹۴.    
۱۴۰. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۴۱. توبه/سوره۹، آیه۶۰.    
۱۴۲. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۲۴۳.    
۱۴۳. حج/سوره۲۲، آیه۴۱.    
۱۴۴. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۲۳.    
۱۴۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۴۰.    
۱۴۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۳.    
۱۴۷. توبه/سوره۹، آیه۵.    
۱۴۸. توبه/سوره۹، آیه۱۱.    
۱۴۹. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۱۵۰. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۱۵۱. بقره/سوره۲، آیه۸۳.    
۱۵۲. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۵۳. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۵۴. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۱۵۵. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۱۵۶. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۳.    
۱۵۷. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۱۵۸. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۱۵۹. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۶۰. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۱۶۱. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۱۶۲. لیل/سوره۹۲، آیه۱۷.    
۱۶۳. لیل/سوره۹۲، آیه۱۸.    
۱۶۴. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۱۶۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۴۷۸.    
۱۶۶. توبه/سوره۹، آیه۱۸.    
۱۶۷. حج/سوره۲۲، آیه۴۰.    
۱۶۸. حج/سوره۲۲، آیه۴۱.    
۱۶۹. نور/سوره۲۴، آیه۳۶.    
۱۷۰. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۱۷۱. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۴۴۱.    
۱۷۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۲۲۸.    
۱۷۳. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۱۷۴. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۱۷۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۷۶.    
۱۷۶. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۱۷۷. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۱۷۸. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۱۷۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۵، ص ۱۲۹.    
۱۸۰. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۸۱. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۱۸۲. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۱۸۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۱، ص ۳۵۵.    
۱۸۴. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۱۸۵. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۸۶. نساء/سوره۴، آیه۱۶۲.    
۱۸۷. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۸۸. روم/سوره۳۰، آیه۳۹.    
۱۸۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۶، ص ۱۸۵.    
۱۹۰. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۱۹۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۱۹۲. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۱۹۳. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۱۹۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۸.    
۱۹۵. مائده/سوره۵، آیه۱۲.    
۱۹۶. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۱۹۷. توبه/سوره۹، آیه۷۲.    
۱۹۸. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱.    
۱۹۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴.    
۲۰۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۰.    
۲۰۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۱.    
۲۰۲. مریم/سوره۱۹، آیه۳۰.    
۲۰۳. مریم/سوره۱۹، آیه۳۱.    
۲۰۴. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۲۰۵. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۲۰۶. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۲۰۷. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۲۰۸. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۲۰۹. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۲۱۰. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۲۱۱. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۲۱۲. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۲۱۳. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۲۱۴. مریم/سوره۱۹، آیه۵۴.    
۲۱۵. مریم/سوره۱۹، آیه۵۵.    
۲۱۶. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۸۰.    
۲۱۷. بقره/سوره۲، آیه۱۷۷.    
۲۱۸. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۲۱۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیات۵۷-۶۰.    
۲۲۰. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۷۷.    
۲۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۷۶.    
۲۲۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۵۷.    
۲۲۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۰.    
۲۲۴. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۷۷.    
۲۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۷۶.    
۲۲۶. نور/سوره۲۴، آیه۳۷.    
۲۲۷. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۲۲۸. بقره/سوره۲، آیه۲۷۷.    
۲۲۹. مزمّل/سوره۷۳، آیه۲۰.    
۲۳۰. بقره/سوره۲، آیه۱۱۰.    
۲۳۱. بقره/سوره۲، آیه۲۷۱.    
۲۳۲. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۸۰.    
۲۳۳. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۸۰.    
۲۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۸۹۶.    
۲۳۵. زحیلی، وهبه، التّفسیر المنیر، ج ۴، ص ۱۷۶.    
۲۳۶. بیّنه/سوره۹۸، آیه۵.    
۲۳۷. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶۰.    
۲۳۸. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۷۷.    
۲۳۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۱۷۶.    
۲۴۰. نمل/سوره۲۷، آیه۳.    
۲۴۱. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    
۲۴۲. فصّلت/سوره۴۱، آیه۷.    
۲۴۳. بقره/سوره۲، آیه۲۷۱.    
۲۴۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ص ۶۶۲.    
۲۴۵. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۲، ص ۴۳.    
۲۴۶. زحیلی، وهبه، التّفسیر المنیر، ج ۳، ص ۶۶.    
۲۴۷. بقره/سوره۲، آیه۲۷۱.    
۲۴۸. توبه/سوره۹، آیه۷۱.    
۲۴۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۷۶.    
۲۵۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱.    
۲۵۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴.    
۲۵۲. نمل/سوره۲۷، آیه۲.    
۲۵۳. نمل/سوره۲۷، آیه۳.    
۲۵۴. طوسی، محمد بن حسن، التّبیان فی تفسیر القرآن، ج ۸، ص ۷۴.    
۲۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۳۲۹.    
۲۵۶. لقمان/سوره۳۱، آیه۳.    
۲۵۷. لقمان/سوره۳۱، آیه۴.    


۱۲ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۵، ص۲۴۷، برگرفته از مقاله «پرداخت زکات».    


رده‌های این صفحه : زکات | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.